บทคัดย่อ
การดำเนินการแฟกทอเรียลพบได้ในคณิตศาสตร์สาขาต่าง
ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคณิตศาสตร์เชิงการจัด พีชคณิต และคณิตวิเคราะห์ การพบเห็นโดยพื้นฐานที่สุดคือข้อเท็จจริงที่ว่า การจัดลำดับวัตถุที่แตกต่างกัน n สิ่งสามารถทำได้ n! วิธี (การเรียงสับเปลี่ยนของเซตของวัตถุ)
ข้อเท็จจริงนี้เป็นที่ทราบโดยนักวิชาการชาวอินเดียตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 12
เป็นอย่างน้อย นิยามของแฟกทอเรียลสามารถขยายแนวคิดไปบนอาร์กิวเมนต์ที่ไม่เป็นจำนวนเต็มได้โดยยังคงมีสมบัติที่สำคัญ
ซึ่งเกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์ชั้นสูงยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคนิคต่าง ๆ
ที่ใช้ในคณิตวิเคราะห์ โปรแกรมที่เราจัดทำขึ้นสามารถทำให้เราหาคำตอบของการสับเปลี่ยนตำแหน่งของสิ่งของได้ง่ายและถูกต้องแม่นยำขี้นและสามารถนำสูตรการหาค่าแฟกทอเรียลไปประยุกต์ใช้ในการหาสูตรต่างๆได้อีก
เช่นการหาทฤษฏีความน่าจะเป็น แคลคูลัส เราสามารถคำนวณค่าโดยการ
จำนวนเต็มไม่เป็นลบ n คือผลคูณของจำนวนเต็มบวกทั้งหมดที่น้อยกว่าหรือเท่ากับ nเขียนแทนด้วย n! (อ่านว่า n แฟกทอเรียล) ตัวอย่าง 3! = 3 x 2 x 1 = 6
ที่มาและความสำคัญ
เมื่อประมาณ 1 ปีที่ผ่านมาพวกเราสมาชิกในกลุ่มได้ศึกษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่
3
ซึ่งทุกคนล้วนมุ่งมั่นฝึกทำโจทย์ในการสอบเข้าศึกษาต่อในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 4
และในขณะได้ฝึกทำโจทย์อยู่นั้นเอง ก็ได้เจอปัญหาในการทำโจทย์เกี่ยวกับการจัดเรียงจัดเปลี่ยนสิ่งของและตัวอย่างที่ฉันจำได้ก็ได้แก่
จงหาจำนวนวิธีในการนำเลขตั้งแต่ 1-5 มาเรียงกัน 5 ตัวโดยไม่ซ้ำกัน
ซึ่งถ้าจะให้เรามาทำการเรียงแต่ละรูปแบบ จำเป็นต้องใช้เวลานาน
และไม่แน่ใจในจำนวนรูปแบบว่าครบหรือไม่ แต่ในการศึกษาวิชาคณิตศาสตร์ทำให้ทราบว่า
สามารถแก้ปัญหาเหล่านี้ได้โดยใช้แฟกทอเรียล
กลุ่มของพวกเราจึงได้คิดโปรแกรมภาษาซีเกี่ยวกับการหาค่าของแฟกทอเรียลในแต่ละค่าที่ต้องการ
วิเคราะห์ประโยชน์ของโปรเจ็ค
1.สามารถทำให้เราหาคำตอบของการสับเปลี่ยนตำแหน่งของสิ่งของได้ง่ายและถูกต้องแม่นยำขี้น
2.สามารถนำสูตรการหาค่าแฟกทอเรียลไปประยุกต์ใช้ในการหาสูตรต่างๆได้อีก
เช่นการหาทฤษฏีความน่าจะเป็น แคลคูลัส เป็นต้น
ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
แฟกทอเรียล
ในทางคณิตศาสตร์ แฟกทอเรียล (อังกฤษ: factorial)
ของจำนวนเต็มไม่เป็นลบ n คือผลคูณของจำนวนเต็มบวกทั้งหมดที่น้อยกว่าหรือเท่ากับ nเขียนแทนด้วย n! (อ่านว่า n แฟกทอเรียล) ตัวอย่างเช่น
สำหรับค่าของ 0! ถูกกำหนดให้เท่ากับ 1 ตามหลักการของผลคูณว่าง
การดำเนินการแฟกทอเรียลพบได้ในคณิตศาสตร์สาขาต่าง
ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคณิตศาสตร์เชิงการจัด พีชคณิต และคณิตวิเคราะห์ การพบเห็นโดยพื้นฐานที่สุดคือข้อเท็จจริงที่ว่า การจัดลำดับวัตถุที่แตกต่างกัน n สิ่งสามารถทำได้ n! วิธี (การเรียงสับเปลี่ยนของเซตของวัตถุ)
ข้อเท็จจริงนี้เป็นที่ทราบโดยนักวิชาการชาวอินเดียตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 12
เป็นอย่างน้อย นอกจากนี้ คริสเตียน แครมป์ (Christian Kramp) เป็นผู้แนะนำให้ใช้สัญกรณ์ n!
เมื่อ ค.ศ. 1808 (พ.ศ. 2351)
นิยามของแฟกทอเรียลสามารถขยายแนวคิดไปบนอาร์กิวเมนต์ที่ไม่เป็นจำนวนเต็มได้โดยยังคงมีสมบัติที่สำคัญ
ซึ่งเกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์ชั้นสูงยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคนิคต่าง ๆ
ที่ใช้ในคณิตวิเคราะห์
นิยาม
ฟังก์ชันแฟกทอเรียลได้นิยามเชิงรูปนัยไว้ดังนี้
นิยามด้านบนทั้งสองได้รวมกรณีนี้เข้าไปด้วย
ตามหลักการว่าผลคูณของจำนวนที่ไม่มีอยู่เลย
(ผลคูณว่าง) มีค่าเท่ากับ 1 สิ่งนี้เป็นประโยชน์เนื่องจาก
- การเรียงสับเปลี่ยนของวัตถุศูนย์สิ่ง มีเพียงหนึ่งวิธีเท่านั้น (ไม่มีสิ่งใดเรียงสับเปลี่ยน "ทุกสิ่ง" ยังคงอยู่ที่เดิม)
- ความสัมพันธ์เวียนเกิด (n + 1)! = n! × (n + 1) ซึ่งสามารถใช้ได้เฉพาะ n > 0 จะทำให้ใช้กับกรณี n = 0 ได้ด้วย
- นิพจน์ของสูตรต่าง ๆ ที่มีแฟกทอเรียลสามารถใช้งานได้ อย่างเช่นฟังก์ชันเลขชี้กำลังในรูปแบบอนุกรมกำลัง
- เอกลักษณ์ต่าง ๆ ในคณิตศาสตร์เชิงการจัดสามารถใช้งานได้ สำหรับขนาดของวัตถุที่ประยุกต์ใช้ได้ทั้งหมด จำนวนวิธีที่จะเลือกสมาชิก 0 ตัวจากเซตว่างเท่ากับ หรือโดยนัยทั่วไป จำนวนวิธีที่จะเลือกสมาชิก (ทั้งหมด) n ตัวจากเซตที่มีขนาด n เท่ากับ
ฟังก์ชันแฟกทอเรียลสามารถนิยามให้กับค่าที่ไม่เป็นจำนวนเต็มได้โดยใช้คณิตศาสตร์ขั้นสูง
ดูรายละเอียดด้านล่าง ซึ่งนิยามโดยนัยทั่วไปมากขึ้นเช่นนี้มีใช้ในเครื่องคิดเลขระดับสูงและซอฟต์แวร์คณิตศาสตร์อาทิเมเพิลหรือแมเทอแมติกา